Późna epoka brązu i początek epoki żelaza to okres w historii Europy Środkowej, który trwał od około 1200 do 600 r. p.n.e. Na terenie dzisiejszego Podlasia związany jest głównie z kulturą łużycką, która zajmowała tereny dzisiejszej Polski, Czech, Słowacji oraz Niemiec.
Przedstawiciele tej kultury posługiwali się zaawansowanymi technologiami metalurgicznymi, wytwarzali broń i narzędzia z brązu, trudnili się rolnictwem i hodowlą zwierząt. Osady zakładali na terenach podmokłych, wzdłuż rzek i na wzgórzach, dali się poznać jako budowniczowie obiektów kultowych charakteryzujących się koncentrycznymi wałami i fosami otaczającymi centralny majdan.
Znaczna część zabytków zgromadzonych w Dziale Archeologii pochodzących z tego okresu wykonana została z metalu, są to: broń, narzędzia oraz ozdoby. Szczególne miejsce w zbiorach Działu zajmuje skarb ozdób brązowych z Brańska, odkryty w 1972 r. W jego skład wchodzą: naszyjniki, bransolety i naramienniki. Wielokrotnie prezentowano go na wystawach oraz różnego rodzaju pokazach, stał się niejako archeologiczną wizytówką naszego Muzeum. Niemniej cennymi zabytkami są harpuny kościane z Suraża oraz naczynia ceramiczne pochodzące m.in. z miejscowości takich jak Arbasy, Chojewo czy Narojki.
