Około 1800 r. p.n.e. u progu nowej epoki nasze tereny nadal były zamieszkiwane przez potomków wcześniejszych kultur strefy leśnej oraz kręgu sznurowego. Pozostawały ciągle na neolitycznym etapie rozwoju z narzędziami i bronią wykonywaną ze znanych sobie surowców: kamienia, krzemienia, kości i rogu. Pod wpływem prądów kulturowych idących z kręgów śródziemnomorskich pojawiły się nowe kultury posiadające umiejętność wytwarzania przedmiotów z brązu, jak np. kultura trzciniecka. Nowe społeczności zakładały swoje osady na terasach nad dolinami rzek, ich zboczach czy na brzegach wysoczyzn (np.: Słochy Annopolskie, gm. Siemiatycze), gdzie przeważała gospodarka pasterska i hodowlana. Pozostałością po nich jest głównie ceramika, w tym charakterystyczne esowate formy naczyń zdobione plastyczną listwą i rytym ornamentem. Przykładem typowego wysokiego, smukłego trzcinieckiego garnka o lekko zwężonej szyjce i odgiętej na zewnątrz krawędzi jest naczynie odkryte w Górze Strękowej (gm. Rutki). Wyjątkowym znaleziskiem z tego okresu jest brązowa siekierka z Wilanowa (gm. Mielnik) czy pozyskany w Goniądzu czekan typu Nortycken. We wczesnej epoce brązu nastąpiła zmiana obrządku pogrzebowego, a ciałopalenie staje się obowiązującą formą pochówku.
Wczesna epoka brązu