13 grudnia 2024 r., godz. 12.00,
Wielka Synagoga w Tykocinie, ul. Kozia 2
Archeologia kojarzy się z badaniami spraw dawnych i odległych. Fascynujące odkrycia sprzed setek, czy tysięcy lat pozwalają zgłębiać tajemnice przeszłości, która wydaje się tak bardzo odmienna od naszej codzienności. Zdarza się tak, że archeologiczna szpachelka dotyka historii całkiem bliskiej wydarzeń, które wciąż rezonują w naszej pamięci i tożsamości. Takie odkrycia nie tylko przybliżają nam realia minionych epok, ale także wywołują emocje, których nie sposób opisać słowami.
W 2020 roku mogliśmy w takim odkryciu uczestniczyć. Podczas rutynowych badań archeologicznych poprzedzających budowę domu przy Placu Stefana Czarnieckiego w Tykocinie odsłoniliśmy relikty dawnego budynku. Z pozoru standardowe prace wykopaliskowe niespodziewanie przerodziły się w niezwykłą opowieść o ludziach, którzy ponad osiemdziesiąt lat temu wypełniali swą obecnością życie miasta. W narożniku piwnicy, pod zwałami cegieł odnaleźliśmy depozyt – zbiór przedmiotów codziennego użytku, a także elementów związanych z kultem religijnym.
Odkryte przez nas przedmioty, choć naruszone przez czas, wciąż niosą w sobie ducha swoich dawnych właścicieli – przedstawicieli społeczności żydowskiej Tykocina, których losy tragicznie splotły się z burzliwymi wydarzeniami lata 1941 roku. Depozyt, jest zarazem skarbem i przestrogą – symbolem radości odkrywcy i dramatu tych, którzy musieli zostawić za sobą wszystko.
Kuratorzy wystawy: Adam Wawrusiewicz, Hubert Lepionka – Dział Archeologii Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, Piotr Niziołek – Muzeum Historyczne w Białymstoku