Odlewane z metalu krzyże i ikony, obok przedstawień malowanych na drewnianych podobraziach, były ważnym elementem życia religijnego na Rusi. Ikona metalowa pojawiła się na tych terenach wraz z przyjęciem chrześcijaństwa w 988 roku. Początkowo kopiowano wzory przywożone z terenów Bizancjum. Z czasem rodzimi odlewnicy zaczęli tworzyć nowe, charakterystyczne dla dawnej Rusi typy odlewów. Ogromną większość powstających wówczas wyrobów stanowiły niewielkie brązowe lub cynowe krzyżyki-zawieszki, dwustronne ikony-amulety, tzw. zmijewki, panagie oraz enkolpiony.
Wśród przedmiotów kultu wykonanych z metalu wchodzących w skład kolekcji Muzeum Ikon w Supraślu najważniejsze miejsce zajmują wyroby określane często jako późna metaloplastyka rosyjska, związana w przeważającej większości z artystyczną działalnością staroobrzędowców. Eksponaty znajdujące się w zbiorach muzeum stanowią niewielki, jakkolwiek reprezentatywny, wycinek rosyjskiej kultury staroobrzędowej. Rozkwit wytwórczości, związany z produkcją sakralnych przedmiotów wykonanych z metalu, przypada w Rosji na okres od końca XVII do początków XX wieku i związany jest z rozłamem (tzw. raskoł) w rosyjskim prawosławiu, jaki nastąpił w drugiej połowie XVII wieku za sprawą reform liturgicznych zapoczątkowanych przez patriarchę Nikona. W skład kolekcji wchodzą wyroby wykonane techniką odlewu ze stopów miedzi: ikony, tryptyki, poliptyki oraz krzyże o zróżnicowanych rozmiarach i kształcie.
Do najbardziej popularnych należały pojedyncze plakiety z wizerunkami Chrystusa, Matki Bożej, świętych, tryptyki z przedstawieniem Deesis oraz duże składeny ilustrujące dwanaście Wielkich Świąt. W ogromnej większości są to przedmioty pochodzące z drugiej połowy XIX wieku, zróżnicowane pod względem formy, treści, ornamentyki czy też jakości wykonania. Na uwagę zasługują również wytwarzane przez starowierów tzw. krzyże napriestolne (ołtarzowe). Spośród wielu form krzyża aprobowali oni tylko jedną: krzyż ośmiokończasty (ros. wosmikoniecznyj kriest). Według starowierów inne formy krzyża: na przykład krzyż grecki czy łaciński są sprzeczne z tradycją oraz zafałszowują ewangeliczne oraz historyczne przekazy o prawdziwym kształcie krzyża Chrystusowego. Wyznawcy starego obrzędu pozostali wierni tradycyjnemu bizantyjskiemu sposobowi ukazywania ukrzyżowanego Jezusa jako Króla Chwały i nie ulegali dolorystycznym tendencjom przenikającym z Zachodu do oficjalnej rosyjskiej ikonografii.
