Przeprowadzenie konserwacji Biblii Brzeskiej z 1563 (nr inw. 22.722) oraz Biblii Hebrajskiej tzw. Biblii Huttera z 1587 (nr inw. 39.823) ze zbiorów Biblioteki Muzeum Podlaskiego w Białymstoku
W 2022 roku Muzeum Podlaskie w Białymstoku otrzymało dofinansowanie ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na przeprowadzenie konserwacji dwóch ksiąg ze zbiorów Biblioteki Muzeum Podlaskiego w Białymstoku: Biblii Brzeskiej z 1563 oraz Biblii Hebrajskiej tzw. Biblii Huttera z 1587.
Biblia Brzeska, a dokładnie: Biblia świeta, tho iest, Księgi Starego y Nowego Zakonu, właśnie z Żydowskiego Greckiego y Łacińskiego, nowo na Polski ięzyk, z pilnością y wiernie wyłożone (pisownia oryginalna) ukazała się w Brześciu Litewskim (stąd jej nazwa) w 1563 roku w nakładzie 500 egzemplarzy. Dzieło zadedykowano królowi Zygmuntowi Augustowi. Biblia wydana została w języku polskim. Stronice zdobione są pięknymi rycinami, drukowanymi, ozdobnymi inicjałami i przerywnikami. Czcionka stylizowana jest na gotycką. Oprawę wykonano z drewnianej okładziny obłożonej skórą. Na oprawie widnieją liczne tłoczenia, niestety bardzo zatarte przez czas i użytkowanie. Niestety obiekt będący w posiadaniu Biblioteki Muzeum Podlaskiego był dość zniszczony. Brakowało mu kilkudziesięciu kart, a kilkanaście z nich zostało dopisanych odręcznie. Większość kart bloku miało zagniecenia, uszkodzenia mechaniczne i ubytki. Uszkodzony był blok księgi, naprawy wymagała również oprawa.
Drugą przeznaczoną do konserwacji księgą jest Biblia hebrajska autorstwa Eliasa Huttera: Derekh ha-kodesh li-’ia’abre-nu tome ve-hu lamo ha-lah derekh ve-oilim lo iteo Hoc est Via sancta, quam non praeteribunt immundi, cum fit pro illis: A qua nec viatores, nec stulti aberrabunt, sive Biblia sacra wydana w Hamburgu w 1587 roku. Elias Hutter jest też autorem oprawionego wraz z Biblią słownika Cubus alphabeticus sanctae ebraeae linquae, który został wydany również w Hamburgu w oficynie Jakuba Woldera w 1588 roku.
Przechowywany w Bibliotece Muzeum Podlaskiego egzemplarz Biblii był w dobrym stanie. Naprawy wymagała XIX-wieczna drewniana oprawa, prawdopodobnie oryginalna. Na oprawie znajdowały się guzy, widać było ślady okuć, ale złocenia były starte. Dobrze natomiast zachowały się ozdobne tłoczenia na grzbiecie księgi i jej skórzanej obwolucie. Mimo, że księga przedstawiała dobry stan zachowania należało ją bezzwłocznie poddać zabiegom konserwatorskim w celu jej zabezpieczenia.
Zakres prac konserwatorskich, w wypadku obu starodruków, był bardzo szeroki. Między innymi oczyszczono karty, jak i oprawy z zabrudzeń, usunięto stare reparacje i podklejenia oraz oczyszczono karty ksiąg na mokro, w kąpieli wodnej. Następnie wzmocniono strukturalnie niektóre karty, uzupełniono lub podklejono ubytki i sklejono drobne przedarcia oraz zrekonstruowano brakujące elementy. Uzupełnień i napraw potrzebowały też deski, skóry oraz elementy metalowe, z których wykonano oprawy starodruków. W wypadku Biblii Brzeskiej zabiegi wymagały demontażu szycia i rozłożenia bloku na karty, po zakończeniu prac szycie zostało dokładnie odtworzone. Udało się również rozjaśnić plamę atramentu na dwóch kartach Biblii Brzeskiej, uwidaczniając znajdujący się pod nią tekst. Przy okazji prac konserwatorskich obie księgi zostały zdigitalizowane oraz otrzymały nowe opakowania ochronne.
Całkowita kwota dotacji: 170 000 zł.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
