Zakup muzealiów – XVII-wiecznych rajskich wrót
Muzeum Podlaskie w Białymstoku otrzymało dofinansowanie ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na Zakup muzealiów – XVII-wiecznych rajskich wrót do zbiorów Muzeum Ikon w Supraślu.
Muzeum Ikon w Supraślu gromadzi i prezentuje zabytki będące świadectwem tradycji, kultu oraz różnorodności szkół ikonograficznych, które tworzą reprezentatywną ekspozycję sztuki sakralnej. Oprócz walorów wystawienniczych zabytkowe ikony są świadectwem przemian historyczno-religijnych. Pomimo jednej z największych kolekcji ikon w Polsce (obecnie 1600 zabytków), którą cechuje wielka różnorodność przedstawień zarówno pod względem proweniencji, jak i stylu wykonania, Muzeum Ikon w Supraślu nie posiadało w zbiorach rajskich wrót. Dofinansowanie ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyczyniło się do uzupełnienia zasobów supraskiego muzeum o ważny zabytek związany z przestrzenią świątyni obrządku wschodniego.
Rajskie Wrota (Carskie Wrota) umieszczane są w centrum dolnego rzędu przegrody ołtarzowej i stanowią ważny element w wizualizacji kompozycyjno-ikonograficznej ikonostasu. Przybierają formę dwuskrzydłowych drzwi w wejściu do sanktuarium, symbolizując przejście do świata niebiańskiego. Od XVII stulecia wrota charakteryzuje coraz bogatsza ornamentalna snycerka, częstokroć pokrywana złoceniami. Zakupione rajskie wrota cechuje przede wszystkim bogata ażurowa dekoracja snycerska, niegdyś wielobarwnie polichromowana, a obecnie pokryta nawarstwieniami przemalowań. W zdobieniach dominuje spiralnie ułożone gęste wici: akantowa i laurowa, z finezyjnym motywem wielobarwnych rozetek kwiatowych (spod przemalowań widoczne są akcenty zielone, czerwone, a także pozłacane i posrebrzane). W ornamentykę rzeźbiarską zostały wkomponowane wizerunki ikonowe. Medaliony z przedstawieniami Zwiastowania i ewangelistów przybierają formę liści wyrastających z rozgałęzień stylizowanej wici z motywami kampanuli. Na odwrociu wrót widoczne są ślady używania narzędzi snycerskich oraz osadzenie kutych zawiasów, na których niegdyś w ikonostasie zamocowane były wrota.
Rajskie wrota, snycerka – drewno polichromowane, złocenia; ikony – deska, tempera, złocenia, XVII w., a.n., nieznane, zbiory Muzeum Ikon w Supraślu.
Całkowita kwota dotacji: 50 000 zł.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
